صنایع دستی زاهدان و سیستان بلوچستان، با توجه به شواهد تاریخی مانند آنچه در شهر سوخته دیده شده، از قدمت بسیاری برخوردار است و ریشه محکمی در این منطقه دارد. بعد از کشاورزی و دامداری شاید بتوان گفت یکی از راه های امرار معاش برای مردم این منطقه ساخت صنایع دستی باشد که افراد بسیاری مشغول به ساخت این صنایع ارزشمند هستند. علاوه بر کسب درآمد ساخت این صنایع، گاهی برای استفاده شخصی هنرمندان و از روی علاقه و نشان دادن ذوق و هنرشان انجام میشود. صنایع دستی سیستان و بلوچستان معرق، سوزن دوزی و گزبافی هستند.
از جمله دیگر صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان:
- قالى بافى
- گلیم بافى
- چادر بافى
- سفره بافى
- حصیر بافى
- نمد مالى
- سکه دوزى
- سفال سازى
- خراطى
- لنج سازى
یکی از قدیمی ترین صنایع دستی شهر زاهدان، سوزن دوزی است. که در این هنر زنان هنرمند و خوش ذوق بلوچی پارچه ی ساده ای را به اثر زیبا و نفیس تبدیل می کنند. این پارچه ها در تهیه لباس، روتختی، کوسن، رومیزی و … استفاده می شوند. و دیدن هر یک از آنها گردشگران داخلی و حتی خارجی را به وجد می آورند و بعنوان سوغاتی از زاهدان آن ها را تهیه می کنند. هنر سوزن دوزی در شهرهای زاهدان، زهک، سرباز و ایرانشهر رونق دارد.
گز بافی زاهدان
گز بافی زاهدان یکی از هنرهای رایج در استان است و دلیل آن وجود درختان گز و بوته هایی است که به وفور در این منطقه به چشم می خورند. بنوعی استفاده مفیدیست از آنچه که طبیعت به آنها داده است. برای بافت اشیای حصیری از این چوب های خشک، ابتدا آن ها را در آب میگذارند تا انعطاف پذیر شوند و سپس سبدهایی را در اشکال مختلف می سازند. این سبدهای بافته شده از گز را میتوان بعنوان سوغات از زاهدان تهیه کرد.
معرق کاری زاهدان
یکی دیگر از صنایع دستی معرق کاری زاهدان می باشد. معرق هنری است که در بسیاری از شهرهای ایران انجام می شود. هنرمندان سیستانی هم در زمینه این هنر زیبا فعالیت دارند. استان سیستان را با توجه به شواهد تاریخی که از شهر سوخته پیدا شده می توان یکی از اولین مهدهای پیدایش معرق دانست. اشیای معرق کاری شده طرفداران بسیاری دارد. از جمله آثار معرق که در زاهدان به چشم می خورد، می توان به عصا، قلیان و … اشاره کرد.
منبع : نشاط آوران